به گزارش سبزوارنیوز ، نهاد وزارت امور خارجهٔ ایران از قدیمی‌ترین نهادهای حکومتیِ نوینِ ایران است. براى نخستین بار در زمان پادشاهى فتحعليشاه قاجار ، تشکیلات روابط خارجی کشور به صورت «وزارت» نامیده شد.
ايشان طی فرمانی به تاریخ ذیحجهٔ ۱۲۳۶ ه.ق (برابر با شهریور یا مهر ۱۲۰۰ ه.خ)، مسئولیت «انتظام مَهامّ وزارت خارجه» به عبدالوهاب نشاطِ اصفهانی (زاده ۱۱۷۵ - درگذشت ۱۲۴۴ (قمری)) ملقب به معتمدالدوله ، سپرده شد.
عبدالوهاب نشاطِ اصفهانی از سیاستمداران، شاعران و خوشنویسان صاحب نام در خطوط شکسته، نستعلیق و تعلیق سده سیزدهم هجری ایران بوده و از ايشان به‌عنوان نخستین وزیر امور خارجهٔ ایران نام می‌برند.
در اين زمينه ، دو نكته وجود دارد:
نكته نخست)
فتحعليشاه قاجار ، يك شخص اديب و هنردوست بودند و علاقمند به شكوفايى ادبيات و هنرهاى عالى از جمله نقاشى بودند لذا اديبان و هنرمندان از جمله همين عبدالوهاب نشاطِ اصفهانی مورد حمايت معنوى و مالى ايشان بودند و يكى از پسران بزرگ فتحعليشاه قاجار ، شاهزاده حسنعلى ميرزاى شجاع السلطنه (جد اعلاى پدر جان و مادر جان من) نيز به حمايت معنوى و مالى از اديبان و مولفان از جمله قاآنى و فروغى و هدايت شهرت داشتند و خودشان اديب و شاعر بودند و شعر مى گفتند و نامه هاى اديبانه را مى نوشتند. خواهرزاده تنى ايشان ، مهدعليا و پسر تاجدار مشهورشان ، ناصرالدين شاه قاجار همانند ايشان اديب و هنردوست بودند.
نكته دوم)
فتحعليشاه قاجار برخلاف باورهاى رايج نادرست در جامعه امروزى ايران ، يك پادشاه خوشگذران و غافل از همه چيز نبودند بلكه ايشان آگاه به اهميت امور خارجه و برقرارى روابط بين الملل بودند.
بدينوسيله به عنوان بنيانگذار وزارت امور خارجه در ايران شناخته مى شوند و در اين راه ، حداكثر كوششهاى خودشان را به كار بستند جهت مقابله هرچه بهتر با تجاوزات پى در پى همسايه نيرومند و تازه نفس شمالى ، روسها (به عنوان جانشين امپراتورى مغولان متلاشى شده در سيبرى و شرق اروپا) به حاكميت تاريخى ايران در خطه قفقاز.
البته از آنجايى كه قاجاريان نمونه مشابه تجربه جنگيدن با قواى نظامى فرنگ در عمليات جنگ زمينى اونهم مجهز به آلات نظامى گرم آن روزگار همچون توپخانه را از قبل نداشتند و نيز با نمونه مشابه پيچيدگى هاى روابط بين الملل ديپلماسى و مذاكرات سياسى از قبل آشنا نبودند لذا بارها با ناكامى روبرو مى شدند با وجود اينكه تلاشهاى زيادى را از خودشان نشان مى دادند.
نوادگان عبدالوهاب نشاطِ اصفهانی (معتمد الدوله) نام خانوادگى "نشاط" را برگزيدند و اصالتا اصفهانى هستند.
انتهای پیام/د
