به گزارش سبزوارنیوز، رضا گودرزی عکاس طبیعت، میراث فرهنگی و حیات وحش-سردبیر نشریه یوزپلنگ ایرانی، ازجمله فعالان فرهنگی در این عرصه است. او تاکنون تلاش های ویژه ای برای زنده نگه داشتن این همت آن هم بطور کاملا خصوصی انجام داده است.
سبزوارنیوز- ویژگی ها و تفاوت های یوز ایرانی با پلنگ ایران و سایر مناطق جهان چیست و چگونه می شود تشخیص داد؟
گودرزی: یوزپلنگ در جهان دارای ۲ زیرگونه آقریقایی و آسیایی می باشد که در حال حاضر یوزپلنگ آفریقایی در ۲۰ کشور منقرض شده و تعداد آن از یکصد هزار قلاده در سال ۱۹۰۰ به حدود ۷۰۰۰ قلاده کاهش یافته که در حال حاضر در دشت های آفریقا زندگی می کنند و در وضعیت حفاظتی آسیب پذیر (UV) قرار دارند و بزرگترین خطری که آنها را تهدید میکند قاچاق به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس می باشد.
یوزپلنگ آسیایی در قدیم از هند تا عربستان می زیسته که متاسفانه از ۳۰ سال پیش در تمام آسیا بغیر از ایران منقرض شده و هم اکنون تعداد کمتر از ۵۰ عدد در بیابان های ایران و در ۷ استان و ۱۰ زیستگاه وجود و در وضعیت حفاظتی در معرض انقراض (CR) قرار دارد و امروزه ما به آن یوزپلنگ ایرانی می گوییم.
از کوشکی و دلبر چه خبر؟
البته ۳ قلاده یوزپنگ ایرانی در اسارت هم در ایران داریم که بنام کوشکی (یوز نر ۱۳ ساله)، دلبر (یوز ماده ۱۰ ساله) و ایران (یوز ماده ۳ ساله).
این یوزها که در سنین چند ماهگی متاسفانه از محیط طبیعی و مادر خود توسط افراد ناآگاه یا قاچاقچی جدا شده بودند و نتوانستند مهارت های زندگی مانند شکارو یافتن آب را از مادر خود بیاموزند و تا پایان عمر مجبورند در اسارت و کنار انسان زندگی کنند.
در ۶ سال گذشته تلاش های فراوانی برای زادآوری کوشکی و دلبر در تهران صورت گرفت که متاسفانه موفق نبود و امسال هر ۳ برای ادامه پروژه حفاظت از یوزپلنگ ایرانی و با تشخیص کارشناسان سازمان محیط زیست به پارک ملی توران در استان سمنان بازگردانده شدند.
پلنگ یک گربه سان بسیار زیبای دیگر است که در دنیا دارای چندین زیرگونه می باشد و زیرگونه ایرانی بزرگ جثه ترین زیرگونه پلنگ در دنیاست.
از برجسته ترین تفاوت های پلنگ و یوزپلنگ می توان به خال های بدنشان اشاره کرد که یوزپلنگ دارای خال های مشکی و تو پر است ولی پلنگ دارای خال های تو خالی می باشد.
تفاوت دیگر خط اشکی مشکی رنگی می باشد که از گوشه چشمان یوزپلنگ تا کنار دهان حیوان ادامه پیدا کرده و در پلنگ دیده نمی شود.
پلنگ گربه سانی درشت تر و قوی تر و قلمرو طلب می باشد و اصولا شبگرد است و در نواحی که احساس امنیت کند در روز نیز دیده می شود.
یوزپلنگ سریع ترین پستاندار روی کره زمین با سرعت حداکثری ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت می باشد و خرگوش، کل و بز، جبیر، آهو، قوچ و میش از شکارهای یوز می باشدو یوزپلنگ بیشتر هم در نواحی بیابانی زندگی می کند.
پلنگ گربه سانی قوی و باهوش می باشد که منوی غذایی بیشتری مانند پازن، خرگوش، روباه، پایکا، آهو، تشی، گراز، بز وحشی، مرال و شوکا، گور ایرانی، گوسفند وحشی و در مواقع کم شدن شکار حیوانات اهلی مانند شتر، اسب، گاو، سگ و گوسفند را نیز شکار می کند.
سبزوارنیوز- ویژگی عکس حیات وحش در چیست؟ به عنوان یک عکاس این موضوع را چطور ارزیابی می کنید؟
گودرزی: عکاسی حیات وحش یکی از حزفه ای ترین و سخت ترین شاخه های عکاسی می باشد که در در مرحله اول عکاس باید عاشق حیات وحش باشد.
صبر، حوصله و پشتکار از دیگر خصوصیات لازم برای عکاس می باشد چرا که یک پروژه عکاسی یا فیلمبرداری از یک حیوان ممکن است یک تا چند ماه در بیابان یا جنگلی طول بکشد.
عکاسی و فیلمبرداری از حیات وحش به حفظ گونه ها و شناخت اهمیت آنها بسیار کمک می کند. همچنین بسیاری از محققان و دانشمندان بدون هدر دادن وقت و صرف هزینه برای رفتن به زیستگاه ها با استفاده از این فیلم و عکسها تحقیقاتشان را تکمیل می کنند که در نهایت به نفع حیات وحش و محیط زیست خواهد بود.
سبزوارنیوز- نقش وسایل و تجهیزات در تهیه عکس از طبیعت وحش ایران چگونه است
و اینکه برای عکاسی باید از چه مراجعی کسب مجوز و درخواست عکاسی کرد؟
رضا گودرزی: درعکاسی و فیلمبرداری از حیات وحش بخصوص زیر آب جدای هنر، صبر و پشتکار عکاس، تجهیزات عکاسی حرف اول را میزند و باید گفت که بدون تجهیزات حرفه ای و بسیار گران عکاسی انجام این کار امکان ناپذیر است.
مگر می شود بدون دوربین هایی که ۱۴ عکس پیاپی رزلوشن بالا در هر ثانیه می توانند از دویدن یوز پلنگ با سرعت ۱۱۰ کیلومتر بر ثانیه بگیرند، عکسی ثبت کرد؟
مگر می شود بدون استفاده از لنزهای تله ۴۰۰ تا ۱۲۰۰ میلیمتر از فاصله های دور از حیوان وحشی مانند پلنگی که با توله هایش در حال استراحت می باشد، تصویری گرفت؟
مگر می شود بدون دوربین هایی که فیلم را با حدود ۱۰۰۰ فریم بر ثانیه ضبط می کنند، فیلمی بصورت آهسته بدون لرزش و افت کیفیت از دودین یوزپلنگ تهیه کرد؟
البته با تجهیزات معمولی عکاسی نیز می شود در حیات وحش و احتمالا برای برخی حیوانات کم خطر تر مانند فیل یا آهو در تورهای عکاسی و با کمک لیدرها، عکاسی کرد ولی عکاسی فوق حرفه ای مانند کمپ زدن در بیابان و جنگل یا عکاسی زیر آب نیاز به تجهیزات حرفه ای و متاسفانه گران دارد.
در ایران برای عکاسی در پارک های ملی و مناطق حفاظت شده باید به سازمان محیط زیست مراجعه کرد که البته با توجه به وضعیت حاد یوزپلنگ ایرانی عکاسان برای ورود به ۱۰ زیستگاه یوزپلنگ ایرانی باید دلایل قابل قبول داشته یا از طرف پروژه و انجمن خاصی معرفی گردند.
سبزوارنیوز- آقای گودرزی در این سالها چه صحنه هایی را از نزدیک دیده اند و چرا برایشان این موضوع این همه اهمیت پیدا کرده است؟
گودرزی: زیباترین صحنه ها و لذت بخش ترین روزهای عکاسی برای شخص بنده عکاسی از یوزپلنگ ایرانی بوده، نه بدلیل معروف بودن در ایران یا در خط انقراض بودن و... بلکه بدلیل ابهت و زیبایی، ظرافت و سرعتی که می توان گفت در این حیوان بصورت یکجا وجود دارد.
سبزوارنیوز- نارسایی ها و مشکلات امروز حمایت از حیات وحش ایران را تشریح بفرمایید و اینکه چرا با طبیعت خودمان این همه نامهربان شده ایم؟
گودرزی: با صنعتی شدن جهان و آتش مردم برای پیشرفت، تکنولوژی، درآمد و لذت بیشتر از زندگی باعث شده تا این روزها برخی ها حتی اینطور فکر کنند که آب، گوشت و نیازهای روزمره را کارخانه ها تولید می کنند و همگی نقش طبیعت را فراموش کرده اند.
بحث نا مهربانی با حیات وحش و محیط زیست بسیار طولانی است و به این مقاله نمیرسد اما در حال حاضر از بزرگترین تهدیدات و مشکلاتی که حیات وحش و محیط زیست را تهدید می کند می توان به ساخت معدن و بهره برداری بیش از حد از منابع طبیعی، تخریب محیط زیست برای احداث جاده در زیستگاه ها، شکار بیرویه حیوانات، حجوم گله و سگ گله به زیستگاه ها، کاهش منابع آب برای حیوانات و محیط زیست در اثر برداشت های بی رویه و گرم شدن زمین بخاطر صنعتی شدن شهرهای بزرگ و بیشتر شدن جمعیت شهرها، تخریب جنگل ها و زیستگاه ها برای استفاده های زراعی و در کل نداشتن اهمیت برای حفظ حیات وحش و محیط زیست در بین عموم جامعه... نام برد.
سبزوارنیوز- شما بطور خصوصی آن طور که شنیده ایم نشریاتی هم منتشر کرده اید
گودرزی: بله! نشریه یوزپلنگ ایرانی از زمستان ۱۳۸۶ شروع به فعالیت کرده که برای آموزش و اطلاع رسانی درباره یوزپلنگ ایرانی، حیات وحش و محیط زیست تا کنون شش شماره نشریه به دوزبان فارسی و انگلیسی و حدود ۵۰۰۰ عدد پوستر اینفوگرافیک و عکس از یوزپلنگ و پلنگ به چاپ رسانده و بصورت رایگان توزیع گردیده است.
