بهزاد طهماسبی
تلاطم قيمتها در اقلام اساسي و معيشتي مردم به رغم شعارها و وعده هاي متوليان امر به قوت خود باقيست و بازار با سمت و سويي خاص و مستقل از وعده هاي سرخرمن عمل مي كند.
در بازار اقلام اساسي حتي ميزان و عرضه و تقاضا و يا شاخص بالا و پايين شدن دلار هم ديگر خاصيت چنداني ندارد و نرخها بر اساس تشخيص "مافيا" يا سلاطين نامرئي كالاها تعيين و تحميل مي شود .
با نيم نگاهي به ركود بازار اقلام غير خوراكي ، مانند فرش و انواع لوازم خانگي بسهولت ميتوان دريافت كه اين بازارها به دليل كاهش قدرت خريد مردم و همچنين افزايش چند برابري قيمتها از جذابيت چنداني براي دلالان برخوردار نيست و عموما در شرايط كنوني مشتريان پرشماري ندارند . اغلب اين صنوف براي حفظ بقاي خود به فروش اقساطي و ارائه خدمات رايگان رو اورده اند .
اما سبد غذايي و معيشتي و اقلام دارويي با زندگي و حيات روزمره مردم پيوند خورده و حذف شدني نيست و نياز اساسي مردم است . درست در همينجاست كه واسطه گري و دلال بازي شكل مي گيرد.
در ميان فهرست كالاهاي اساسي ، گوشت قرمز ، برنج و سيب زميني بار ديگر ركوردهاي جديدي را درچند روز گذشته ثبت كردند كه در طول سالهاي گذشته بي سابقه است . در حاليكه خريد و مصرف گوشت قرمز در سال جاري نزديك به ٥٠ درصد رو به كاهش گذاشته و شقه هاي گوسفند بسان مجسمه هاي تزييني در يخچال هاي ويترين دار چشمهاي رهگذران را نوازش ميدهد، معلوم نيست چرا بايد قيمت اين كالاي مصرفي و البته لوكس يك شبه ركورد دار شود ! چه اتفاق ناگواري در وزارت جهاد و كشاورزي رخ داده كه در اين بازار كساد با تقاضاي مصرف نصف و نيمه ، گوشت به كيلويي ١٩٠ تا ٢٠٠ هزار تومان برسد ؟
اين افزايش قيمت در حالي رخ ميدهد كه پيش از اين ، مصرف گوشت قرمز در ميان دهك هاي ضعيف و دست به دهان خود بخود حذف شده بود و مرغ و تخم مرغ رسما جاي گوشت قرمز را در سفره اكثريت مردم پر كرده بود . از اينرو افزايش قيمت گوشت قرمز براي طيف وسيعي از مردم چندان شوك اور هم نبايد باشد ، زيرا قبل از گراني هاي اخير ، بازهم خريد گوشت قرمز خارج از توان بخشي از مردم بود.
اما همين افزايش يهويي قيمت گوشت ، بار ديگر يخ قيمت ها را شكست و نگاههاي خشك و خالي بيشتري را به سمت خود جلب كرد . سید احمد مقدسی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران در حاليكه از افزايش ٥٠ هزار توماني
قيمت گوشت قرمز كاملا متعجب است و هيچ توجيه محكمه پسندي هم براي اين گراني ارائه نمي دهد ، اشاره ظريفي به صادرات ٢هزار راس دام زنده مي كند كه منجر به همهمه دلالان و نابساماني قيمتها در بازار شده است .
البته ملت شريف در طول سنوات گذشته با روحيات لطيف و زود رنج دلالان كاملا اشنا هستند و در اين مواقع نبايد طوري رفتار كرد كه خاطر شريف واسطه هاي پرشمار خواسته يا ناخواسته مكدر شود . نكته تاسف برانگيز قصه اين گراني ، به زيان ده بودن توليدكنندگان دام اشاره دارد . اين مقام مسئول در انجمن گاوداران ايران با اعلام اين خبر افزوده ، توليدكنندگان دام سنگين حاضرند دامهاي خود را كيلويي ٥٩ هزار تومان عرضه كنند اما باز هم تقاضايي براي خريد وجود ندارد و دامها روي دستشان باد كرده اند . از سويي ديگر قادری فر، رئیس سازمان تعاونی روستایی کشور ، افزايش قيمت گوشت قرمز را ناشي از بي ثباتي قيمت اقلام اساسي در بازار ميداند و از وجود اختلال در نظام توزيع خبر ميدهد .
در اين بازار آشفته توليدكننده و مصرف كننده نهايي مغبون هستند و قاعده بازي در دست دلالان است . نظام توزيع و نظارت كارامدي خود را از دست داده و واسطه ها با حباب سازي در بزنگاههاي حساس از ضعف سيستمي در نظارت و توزيع ، پولهاي كلان و بي زحمتي به جيب مي زنند .
آشفتگي در بازار اقلام اساسي مردم پيش از اينكه به چرخه توليد و مشكل مواد اوليه مرتبط باشد ، در رويه هاي توزيع معيوب است . سوداگري در بازار مصرفي مردم سابقه طولاني دارد و قطع دست دلالان نيازمند ايجاد سازوكارهاي قانوني، مدون و سختگيرانه در چرخه عرضه محصولات پروتيني در بازارهاست. با پلمب يك يا چند مغازه و كشف يك انبار كالا نمي توان به جنگ لشكر دلالان رفت .
بر اساس امارهاي اعلامي ميزان ذخاير برنج كشور ٤٦٠ هزار تن و گوشت قرمز ٤٥ هزار تن براورد مي شود كه با توجه به گراني اين اقلام در بازار مصرفي، حربه واردات اين اقلام فقط بازار گرمي براي عده اي از خواص را بهمراه دارد و بس .
گراني هاي اخير در شرايطي گريبانگير جامعه شده كه هنوز تصميم خاصي در مجلس براي ارزترجيحي اتخاذ نشده و با افزايش فروش نفت و تامين درامدهاي ارزي ، آثار مخرب تحريم ها تا حدودي رو به كاهش گذاشته است .
با اين اوصاف هنوز توفيقي در تثبيت قيمت كالاهاي اساسي به چشم نمي خورد و اقلامي مانند برنج ، گوشت و برخي از محصولات كشاورزي روزبروز گرانتر مي شوند .
آيا مي توان در حوزه زندگي مردم با حذف ارزترجيحی، در سال آتی منتظر بهبود اوضاع بازار و تثبيت قيمت كالاهاي اساسي بود ؟
آيا با يارانه فعلي كه به اندازه قيمت يك كيلو حبوبات هم نيست ، ميتوان از رونق معيشت مردم سخن گفت ؟
هر چند بخش عمده اي از چالشهاي پيش رو در اقتصاد كشور ناعلاج نيست ولي هر تصميم و اقدامي بايد همسو با مقتضيات و نيازهاي اساسي جامعه هدف اتخاذ و عملياتي شود .
انتهای پیام/د
